Keyifli bir yürüyüşten başka en çok tandem bisikletimle bir gezintiden hoşlanırım. Rüzgârın yüzüme esişini ve demir atımın üzerindeki yaylanmayı hissetmek muhteşem bir duygu. Havanın içine doğru ani bir şekilde hücum etmesi, nefis bir güç ve neşe hissi veriyor; nabzımı dans ettiriyor, kalbime şarkı söyletiyor adeta.
Helen Keller, “kör, sağır ve dilsiz” pedagog, aktivist.
1970’li yıllarda ortaya çıkan ekofeminizm hareketi, kadınların sorunlarıyla ekolojik sorunları bir arada ele alarak “kadınların dünyayı kurtarmak için önderlik edeceği ekolojik bir devrim” düşüncesini savunur.
Ekofeminizmin iki temel ilkesi vardır; birincisi kadın ve doğanın birbirine tarihsel olarak yakın olduğu önermesidir, ikincisi ise ataerkil kapitalist sistemin kadının ve doğanın sorunlarından sorumlu olduğu tespitidir. Dolayısıyla hem kadınların sorunlarının hem de ekolojik sorunların çözülebilmesi için ekofeminizm, erkek gücünün yerine toplumsal cinsiyete dayanmayan eşitliği baz alan, kadınların liderliğinde başlatılacak ekolojik bir devrim önerir.
Bu açıdan Engelsiz Pedal, toplumsal cinsiyet rollerine bağlı olmayan bir eşitlik içinde gerçekleşmesi gereken bu devrimin araçlarından, enstrümanlarından biri olarak bisikleti gündeme getirir. Çünkü bisiklet; sürdürülebilir yaşam, evrensel tasarım ilkelerine göre inşa edilen kentsel tasarımlar ve doğayla entegre olmuş bir toplumsallık için düşünülebilecek en mükemmel, en basit ulaşım aracıdır. Ve aynı zamanda bisiklet, kadınların kamusal alana erişimlerini arttırabilecek, bağımsızlaşmalarına ve inisiyatif almalarına destek olacak, sosyal uyumu arttıracak bir özgürleşme aracıdır.
Kısacası hem ekolojik bir devrim, hem de toplumsal cinsiyet normlarını alt üst edecek bir değişim için bisikleti;
Bu değişimi birlikte tasarlamak, hissetmek ve anlamak için tandem bisikleti;
Ekofeminizmin vadettiği ütopyaya, pedal çevirerek yol almayı savunuyoruz.
Kadın Kadına Pedal Arkadaşlığı
Süreçlerimizi tasarlamaya başladığımız ilk andan beri, kadınların bisikletle ve özellikle tandem bisikletle tanışmasının ne kadar önemli olduğunun, toplumsal olarak kamusal alana erişimi kısıtlanmış iki grup olan engellilerin ve kadınların birlikte pedal çevirmesinin özgürleştirici gücünün ve dolayısıyla, kadın kadına pedal arkadaşlığının gerekliliğinin farkındayız.
Tandem üzerinde birlikte pedal çeviren Engelsiz Kızlar, Çiğdem ile Gaye’nin hikayesine göz atın.
Kadınların bisikletle tanışmasına aracı olmak, tandem üzerinde bir araya gelebilecekleri alanlar yaratmak, kadın inisiyatifini öncelemek ve kadınların kadınlarla pedal arkadaşı olmalarına zemin hazırlamak için pek çok organizasyon tasarlıyoruz. İşte bazı örnekler!
Kadın Kadına Yol Arkadaşlığı Eğitimleri
2017-2018 döneminde, o zaman “yol arkadaşlığı” olarak kavramsallaştırdığımız pedal arkadaşlığı sürecimizi kadınları önceleyen, kadınların kadınlarla birlikte pedal çevirebileceği bir yapı haline getirmek için Tasarım Atölyesi Kadıköy işbirliğiyle pek çok eğitim, workshop ve temaşa düzenledik. Bu etkinliklerde bir araya gelen pek çok kadın Engelsiz Pedal’ın turlarına kendi bisikletleriyle katıldı, engelli kadınlarla birlikte tandem sürüşlerine çıktı ve topluluğumuz içinde inisiyatif aldı.
Etkinliklerimizden birinin Facebook sayfası
Kadın kadına pedal arkadaşlığı: Bisiklet festivaline giderken tandem nasıl hazırlanır?
Tandem Üzerinde Kadın Kadına
İşin teorik kısmını Tasarım Atölyesi’nde düzenlediğimiz eğitimlerde tartıştıktan, konuştuktan, kurguladıktan sonra, kadın pedal arkadaşlarımızın tandem üzerinde bir araya geleceği, birbirlerine öğretecekleri ve birbirlerinden öğrenecekleri uygulamalı buluşmalar organize etmeye başladık.
Moda Sahili’nde, Moda tenis kortunun yanındaki çimlerde, tandem bisiklete binmek isteyen ama nereden başlayacağını bilmeyen veya kendine birlikte pedal çevirecek kadın pedal arkadaşları arayan kadınların bir araya geldiği buluşmalarımızın ardından kadınlar, birbiri ardına bisiklet festivallerine, turlara ve gece sürüşlerine gitmeye başladılar.
Etkinliklerimizden birinin Facebook sayfası
Kadın Kooperatifleri ile İşbirlikleri
Engelsiz Pedal Derneği’nin kadın pedal arkadaşlarının öncülüğüyle, insana ve doğaya saygılı üretim yapan kadın kooperatifleriyle işbirliğine gittik. Kadınların el emeği üretimlerini, İstanbul içerisindeki çeşitli noktalara en ekolojik araç olan bisikletlerimiz ile ulaştırmak üzere rotalar tasarladık.
Bu işbirliklerinin ilk örneği, 2017 yılında teslimatlarını bisikletlerimizle gerçekleştirdiğimiz Yırca Hanımeli El ve Ev Ürünleri idi.
Sevgi Evlerindeki Kadınlara Tandem Eğitimleri
Birlikte çalıştığımız, bisiklete bindiğimiz ve daha güçlü, daha özgür bir gelecek için pedal çevirdiğimiz dezavantajlı kadın gruplarından biri de sevgi evlerinde kalan kadınlardı.
Bütün Kadınlar Çimde Yogaya
2018’den bu yana sahillerde, parklarda, bahçelerde ve aklımıza gelen her yerde, yani alışıldık yoga stüdyolarının dışında, herkesin birlikte yoga yapabileceği etkinlikler düzenliyoruz.
Hem eğlenmek, hem öğrenmek, hem ve yeni insanlarla tanışmak için sürdürdüğümüz Çimde Yoga etkinliklerini, aynı zamanda kamusal alanı bisiklet ve yogayla dize getirmek, bu alanı birlikte keşfetmek için harika bir fırsat olarak görüyoruz.
Bu etkinlikleri kamusal alana erişimi kısıtlanmış bütün insanların, örneğin kadınların, farklı engel gruplarından kişilerin veya göçmenlerin eşit şekilde faydalanabileceği, rahatça bir araya gelebileceği, yoga yaparak rahatlayabileceği, belki sonunda tandem üzerinde pedal arkadaşları haline gelebileceği bir tür oryantasyon olarak tasarlıyoruz.
Dolayısıyla Çimde Yoga etkinliklerimizin bir parçası, etkinliklere gelen insanların bisikletle ve özellikle tandem bisikletle tanışması.
Bu bağlamda, kamusal alana erişimi engellenen gruplardan biri olarak gördüümüz, örneğin dilediği saatte dışarı çıkarken tereddüt eden, yoga yaparken veya bisiklete binerken ne giyeceği konusunda kaygılanan, belki de hep “bisikletin erkek işi bir şey” olduğu söylemiyle karşılaşan kadınların Çimde Yoga etkinliklerimizde çoğunlukta olmasına önem veriyoruz. Çimde Yoga aynı zamanda kadınların bir araya geldiği, deneyim aktarımı yaptıkları, yoga ve bisiklet denedikleri, tandem üzerinde birlikte bisiklet sürerek pedal arkadaşı olabildikleri bir açık alan olsun istiyoruz.
Engelsiz Pedal Derneği 