Türkiye’de genel algı, engelli kişiye “Sen yapamazsın.”, “Sen edemezsin.”, “Otur oturduğun yerde.”, “Sen kırmızı ışıkta bile benim desteğimle karşıya geçmelisin.” diyor. Hal böyleyken kimse, engellilerin bu durumun bir de üstüne, kanayan yaralara derman olacak eylemlere katılmasını beklemiyor. Bu tür eylemler, hali vakti yerinde beyaz yakalılarla, bazen üniversite gençleri veya sivil toplum örgütleriyle ilişkilendiriliyor.
Bu ön yargıların gölgesinde, engellilerin olumsuzlukları olumluya çevirecek süreçlere dahil olmasına, salça olmasına, burunlarını sokmasına aracı olmayı çok ama çok önemli buluyoruz.
İster doğal alanların tahribatına karşı çıkmak için olsun, ister toplumdaki bir probleme dikkat çekmek veya başkaldırmak için, kamusal alanda bisikletle aktivizm adına yaptığımız bütün sürüşleri “aktivistsiklet” ismiyle kavramsallaştırıyoruz. Bisiklet, bir ulaşım ve iletişim aracı olduğu kadar bir direniş aracıdır ve bizim için bu direnişin müdahili, engelli veya engelsiz fark etmeksizin kamusal alanın bir parçası olan herkestir.
Biz bu süreci her zaman benimsedik ve her zaman bu tür sürüşler gerçekleştirdik, aşağıda ise sadece birkaç çarpıcı örneği derliyoruz.
Örnekler
2014, Amasra’ya Yapılması Planlanan Termik Santrale Hayır Demek İçin Bartın’a Sürdük
2014 aralık ayıydı; Zonguldak Bartın arasında enerji iletim hattı yapmak amacıyla ağaçlar kesilmeye başlanınca; iki tandem, bu tandemleri pedal arkadaşlarıyla birlikte kullanan iki görme engelli bisikletçi, bir öncü bisikletçi, bir de artçı bisikletçi olmak üzere altı kişi İstanbul’dan yola çıktık.
Beş günlük ve 350 kilometrelik bir sürüşün ardından Bartın’a ulaştık. Yanımızda getirdiğimiz zincirlerle, bisikletlerimizi kesilmek üzere olan ağaçlara kilitledik. Ardından, kurulması planlanan termik santralin yapımı için kesilecek binlerce ağaca karşı basın açıklamamızı yaptık.
Bu sürüş hakkında Sadriye Görece ve Büşra Öznur tarafından yazılan anı bloglarını aşağıdan okuyabilirsiniz:
Bartın sürüşümüz hakkında medyada çıkan bazı haberlere göz atabilirsiniz:
Protesto İçin Bisikletlerini Ağaçlara Zincirlediler
Ağaç Kesimine Karşı Bisikletli Eylem
2014: SSPE Hastalığına Dikkat Çekmek İçin Köprüden Bisiklet Attık
SSPE, santral sinir sisteminde kızamık virüsü ile oluşan ilerleyici, ölümcül bir yavaş virüs enfeksiyonudur.
2014 yılında bir çocuk, devlet ihmalkarlığı sebebiyle bu hastalığa yakalandı ve tedavi sürecinde yapılan benzer bir ihmarkarlık yüzünden hayatını kaybetti. O, SSPE hastalığına bu şekilde yakalanan ne ilk çocuktu, ne de sonuncu.
8 Haziran 2014 Pazar günü, Boğaz Köprü’süde SSPE’ye dair bir farkındalık eylemi gerçekleştirdik. O sırada boğaza karşı çayını yudumlayanlar, köprünün ortasından denize doğru sarkan SSPE yazılı pankartımızın ucuna asılı kırmızı bir bisiklet gördüler. Köprüden sarkıtılan bisiklet, ölen çocuğa aitti.
2017: Kömür Termik Santraline Karşı Silivri’ye Pedalladık
Mayıs 2017’de Silivri’ye yapılacak kömür termik santralini protesto etmek için 7 tandemimizi hazırladık. Engelsiz Pedal Derneği, Kalbin İçin Pedalla Grubu ve TEMA Vakfı ortaklığında organize edilen bu sürüşte, kalabalık bir bisikletli kafilesi olarak Silivri’ye pedalladık.
Bknz: Basın Haberi, Santrale Karşı Pedallayacaklar
2018: Çocuk İstismarına Dikkat Çekmek İçin On Binlerce Broşür Dağıttık
Şişli Belediyesi, 2018’de “çocuk anlatır sen dinle” etiketiyle, çocuk istismarına dikkat çekmek için bir kampanya başlattı. Kampanyanın yaygınlaştırılması için hazırlanan broşürleri, Engelsiz Pedal olarak sokak sokak gezerek bisikletlerimizle dağıttık.
2019: Hukuksuz Bir Şekilde Zeytinburnu Belediyesi Tarafından İşten Atılan Kenan Güngördü’nün Basın Açıklamasına Katıldık
Ön selede Orhan Esen ve arka selede Çağrı Gökçek, Güngördü’nün direnişinin 500. günü vesilesiyle Zeytinburnu Belediyesi önünde gerçekleşecek basın açıklamasına Kadıköy’den hareketle pedal çevirdi.
Önce OHAL’de Kanun Hükmünde Kararname (KHK), ardından da “ilgili müdürlüğün çalışan ihtiyacı olmadığı” gerekçesiyle AKP’li İstanbul Zeytinburnu Belediyesi’ndeki işinden çıkarılan Kenan Güngördü, 500 günü işine geri dönmek için mücadele vererek geçirdi.
Engelsiz Pedal Derneği aktivistleri, yürüyüşe tandem bisiklet ile eşlik etti. Basın açıklaması sonrasında Güngördü’ye direnişi için teşekkür eden aktivistler kendisi ile fotoğraf çektirdi ve derneğe bir video mesaj göndermesini istedi.
2019: Kazdağları Tahribatına Karşı Düzenlediği Konserde Fazıl Say’ın yanındaydık
Fazıl Say, Ağustos 2019’da metalik madencilik faaliyetleri nedeniyle büyük tehdit altında bulunan Kazdağları’nın durumuna dikkat çekmek için bir konser düzenledi.
Engelsiz Pedal olarak İstanbul’dan Kazdağları’na beş günlük bir sürüş düzenleyerek Fazıl Say’a desteğimizi sunduk, Fazıl Say’ın sahnesine pedalladık.
Sürüşe katılan görme engelli Baran Altun’un fotoğrafını konser için hazırladığı bir İnstagram postunda paylaşan Fazıl Say, şu ifadeleri kullandı:
“Benim için ne büyük onur, ne büyük mutluluk… Benim için büyük bir hediyedir. Türkiye’nin aydınlanan insanlarını görmek, bunu böyle güzel, böyle derin yaşayacak olmak, bir orman konserinde birlikte hissetmek, tüm hayatımı adadığım müziğime doğa ve yaşamayı direten, yaşamaya inanan koca bir halk ile bütünleşerek, paylaşarak, anlam katmak…”
Bknz: Basın Haberi, Engelsiz Pedallar Kazdağları İçin Pedallıyor
2019: Van Gölü Koruma kanunu Çıkartılsın Diye, Van Gölü Etrafında Bir Tam Tur Döndük
Van Gölü Aktivistleri ile Van Ticaret ve Sanayi Odası tarafından organize Edilen 2. Ulusal Van Gölü Bisiklet Festivali kapsamında, 81 ilden gelen aktivistler Van Gölü’ne dikkat çekmek ve farkındalık oluşturmak için pedal çevirdi. Van Gölü’nün etrafında 488 kilometre boyunca pedal çeviren bisikletliler arasında iki tandemimizle biz de vardık. İkisi görme engelli ikisi gören dört kişilik ekibimiz, festival boyunca Van Gölü Koruma Kanunu için sürdü.
Bknz: Basın Haberi, Van Gölü İçin Pedal Çevirdiler
Boğaz Köprüsü Bisiklete Açılsın Diye Köprüden Bisikletle Geçtik
İstanbul’da Boğaz Köprüsü, bundan kırk yılı aşkın bir süre önce bisikletli ulaşıma kapatıldı. Biz köprülerin işlek trafiğin ve kamusal alana ulaşımın önemli bir parçası olduğuna inanıyor ve Boğaz Köprüsü’nün de bisikletli ulaşıma açılması gerektiğini savunuyoruz.
Bu sebeple, köprülerde bisikletli ulaşımın normalleşmesi adına, bir dönem boyunca belirli aralıklarla, insanları sürekli köprüyü bisikletlerle geçmeye teşvik eden sürüşler ve meydan okumalar organize ettik.
Ayrıca köprülerin bisikletli ulaşıma açılması için
bir imza kampanyası başlattık.
Engelsiz Pedal Derneği 