Bisiklete binmeyi aklının ucuna getiremeyen, “daha bisiklete kadar ben nelerle uğraşıyorum.” diyen; oysa bisiklete binse yaşadığı olumsuzluklardan uzaklaşabileceğine inandığımız kesimleri bisikletlendirmek üzere yola çıktık;
ilk olarak 2008’de, üniversiteli öğrencilere okula bisikletle gelip gitmeyi özendirmek adına İstanbul’un ilk üniversite bisiklet kulübünü kurarak başlayan maceramız; takip eden yıllarda onlarca farklı odak grubu bisiklletlendirecek süreçler ile bugünlere geldi.
Bu süreçler arasında kentsel dönüşüm mahallerindeki çocuklara kendi çocuk bisiklet derneklerini kurmalarına aracı olacak görece akla yatan olanlar da var; devlet yurtlarındaki koruma statüsündeki yabancı (mülteci) çocukların Türkiye’den çocuklarla birlikte Tokyo Paralimpik Oyunları’nda yarışacak takımı kuracağı, hadi canım öyle olur mu ki dedirten zorlu sosyal entegrasyon projeleri de.
Kısacası Engelsiz Pedal; mahalleli kadınların kendi bisiklet tamir atölyelerini, bisiklet kafelerini kuracakları, birbirlerine bisiklet sürmeyi öğretecekleri süreçlerden; Lgbt bireylerin örgütlenip onur sürüşü düzenlemelerini sağlayacak, görme engellilerin kendi bisiklet kulüplerini, takımlarını, derneklerini kurmalarına aracı olacak süreçlere kadar pek çok süreç tasarımıyla, onlarca kesimin kendi bisikletli topluluklarını kurmalarına aracı olmuş ve olmaya devam eden bir yapıdır.
Engelsiz Pedal’ın radarları sürekli açıktır, odağı sürekli değişir; bir bakarsınız bisikletli kuryeliğe el atar, sonra bakar ki konu derya deniz, pes etmez, sadece odağını daha da daraltır; atıksız, vegan ve vejetaryen öncelikli bisikletli yemek teslimatına yoğunlaşır. Projeleri, hareketleri, sürüşleri hep aktüel olaylara göre şekillenir.
Bir bakmışsınız, “Haydarpaşa Garı Gardır Gar Kalacak.” eylemlerine destek olmak amacıyla, tüm engelsiz pedal sürüşleri TCDD’nin meşhur ekspreslerine atıfla Haydarpaşa garından hareketle düzenlenmeye başlanır.
Engelsiz Pedalın derdi, bisiklet camiası içerisinde sahipsiz kalmış grupları örgütlemek veya bir odak grubun bisikletle alakalı faaliyetlerine şemsiye olacak büyük bir oluşuma dönüşmek değildir. Engelsiz Pedal her seferine hiç bisikletle alakası ol-a-mayan bir kesimi odağına alıp bisiklet camiasına dahil etmekle ilgilenir. Amacı, beklenmedik kitlelerin bisiklet ekosistemine dahil olabilmeleri adına triger etkisi oluşturmaktır. Bu noktada odağına aldığı kesimlerin, iş başa düştü diyerek dümene geçmelerini özendirici kendi özgün iletişim yöntemlerini geliştiren Engelsiz Pedal, bugün 20’ye yakın bisiklet grup, inisiyatif ve derneğinin kurulmasına aracı olmuştur.
İlk triger etkisiyle topluluk şekillenmeye başladıktan sonra, su bundan sonra akıp yolunu bulacaktır diyerek Engelsiz Pedal, yeni süreçlere ve yeni odak gruplara yönelerek tarlaya tohum atmaya devam eder, hasadıyla uğraşmaz.
Ama bazen karşısına örgütlenemeyeceği, kendi başına yolunu çizemeyeceği, çeşitli kolaylaştırıcılara ve imkanlara erişemeyeceği bariz gözüken kesimler denk gelir. Onlara başınızın çaresine bakın demez; Bisikletle tanışmaları, bisiklete erişmeleri için canla başla çalışır. Yine de burada bile -hiç mümkün gözükmese dahi- kopma noktasını iyi ayarlamak için uğraşır. Örneğin mülteci çocuğa bisiklet sürmeyi öğrettikten, Türkiyeli çocuklarla birlikte mahallede bisiklete biner hale getirdikten sonra geri çekilir. Ama yalnız bırakamadığı, nasıl bırakacağını henüz çözemediği kesimler de vardır.
Yalnız bıraksın veya bırakamasın, özünde engelsiz pedalın derdi kendi aradan çekilince işlemeye devam edecek hareketler, süreçler, otonomiler tasarlamaktır.
Bu uğurda görme engelliler başta olmak üzere, otizmliler, down sendromlular, şizofreniler, işitme engelliler, felçliler, vertigo veya benzeri denge problemi yaşayanlar, üstün zekalılar, obezler, yaşlılar, hamileler, mülteciler, bisiklet sürmeyi bilmeyenler, bisiklet sürmeyi bildiği halde yıllar sonra binme konusunda çekinceleri olanlar, ben sürmeyi biliyorum ama şehirde binmekten korkuyorum diyenler… Kısaca bisikletin selesine geçme konusunda türlü bahanesi olan onlarca odak gruba ulaşılmakta, pedallar birlikte çevrilince korkuların yersiz olduğu, ön yargıların kırılmasının birlikte çok daha kolay olduğu 10 yılı aşkın bir süredir kanıtlanmaktadır.
İşbu web sitesi, “15 yılı geride bırakan Engelsiz Pedal külliyatından geriye dönük neler olmuş neler” tadında bir dökümantasyon denemesidir.
Engelsiz Pedal Derneği 